Nieuwe mbo nazorg: een voorbeeld voor hbo en wo   

In 2025 maakt het middelbaar beroepsonderwijs (MBO) een baanbrekende stap met de introductie van nazorg voor afgestudeerden, een ontwikkeling die in schril contrast staat met de huidige praktijken in het hoger beroepsonderwijs (HBO) en wetenschappelijk onderwijs (WO). Hogescholen en universiteiten bieden slechts op enkele uitzonderingen na ondersteuning, vaak afhankelijk van projectfinanciering. Voor jongeren met een arbeidsbeperking versterkt deze kloof in ondersteuning de bestaande uitdagingen. Zij vinden het vaak moeilijk om een geschikte stage of afstudeerplek te vinden, wat bijdraagt aan een hoger uitvalpercentage onder deze groep. Het gebrek aan toegankelijke stageplekken wordt verder benadrukt in het rapport ‘War for Wajong’, waaruit blijkt dat de helft van de jongeren met een Wajong-uitkering die een HBO- of WO-opleiding aanvangt, uitvalt zonder diploma. 

De rol van kennisintensieve (overheids)werkgevers 

Kennisintensieve werkgevers, vaak gezien als pioniers op het gebied van diversiteit en inclusie, staan voor de uitdaging om hun ambities te vertalen naar concrete acties, vooral als het gaat om de inclusie van mensen met een arbeidsbeperking. Hoewel de goede wil er is, blijft de daadwerkelijke integratie achter. Dit is deels te wijten aan vooroordelen en misverstanden over de capaciteiten van personen met een arbeidsbeperking, vooral onder theoretisch opgeleide kandidaten. 

De huidige situatie, waarin slechts 12% tot 16% van de werkgevers beleid heeft rondom het aannemen van mensen met een arbeidsbeperking, toont de noodzaak voor een denkomslag. Werkgevers, inclusief overheidsinstellingen, kunnen deze transitie faciliteren door actief samen te werken met onderwijsinstellingen en nazorgprogramma’s, zoals die binnenkort in het MBO worden geïntroduceerd, te ondersteunen. 

UWV en gemeenten: cruciale spelers in de transitie 

Voor het UWV en gemeenten ligt er een significante rol in het verbeteren van de arbeidsmarktintegratie van jongeren met een arbeidsbeperking. De huidige systemen zijn niet toereikend ingericht om de specifieke behoeften van theoretisch opgeleide jongeren met een arbeidsbeperking te ondersteunen. De samenwerking met onderwijsinstellingen en de implementatie van gerichte programma’s kunnen helpen om deze jongeren beter te identificeren en te ondersteunen in hun overgang naar de arbeidsmarkt. 

De invoering van nazorg in het MBO biedt een model dat ook door hogescholen en universiteiten kan worden overwogen. Dit vereist echter een wettelijke verandering en een verschuiving in de huidige visie op de verantwoordelijkheid van onderwijsinstellingen ten opzichte van hun afgestudeerden. 

Kortom 

De stap van het MBO om nazorg te introduceren is een belangrijke vooruitgang in de ondersteuning van jongeren met een arbeidsbeperking. Deze ontwikkeling nodigt kennisintensieve (overheids)werkgevers uit om hun rol in diversiteit en inclusie te heroverwegen en actiever bij te dragen aan de integratie van deze doelgroep in de arbeidsmarkt. Tegelijkertijd is het een oproep aan UWV en gemeenten om hun systemen en samenwerkingen aan te passen om een meer inclusieve arbeidsmarkt te realiseren. Het succes van deze inspanningen zal niet alleen afhangen van de implementatie van nazorgprogramma’s maar ook van de bereidheid van alle betrokken partijen om oude paradigma’s te doorbreken en gezamenlijk te werken aan een inclusievere samenleving.